LIGO ගුරුත්ව තරංග නිරීක්ෂණය කල හැටි

ගුරුත්ව තරංග පිලිබද ලියු ලිපිය මොරටුවෙ හිටපු ශ්‍රේෂඨ මහාචාර්ය වරයකුගේ ඇගයීමකටත් ලක්වුන නිසා පහුවෙලා ලියන්න හිතාගෙන හිටපු ලිපියක් දැන්ම ලියනවා. ඒවගේම එතුමා අවකාශ කාලය කියන සංකල්පයත් විස්තර කරන ලෙසත් දන්වලා තිබුනා.

අන්තර්ෆෙරෝමීටර ලේසර් භාවිතයෙන් ගුරුත්ව තරංග විශ්ලේශනය කරන මධ්‍යස්ථානයෙන් (LIGO Scientific Collaboration)

LIGO එක පිලිබද මුලින්ම දැක්ක වෙලාවේ උඩින් පල්ලෙන් බලලා යන්න තමයි හිතුනේ. ඒත් මම හිතුවා එක පොඩ්ඩක් සිහියෙන් කියවලා බලන්න ඔන කියන එක. එතකොට තමයි මට තේරුනේ කොච්චර කදිම අදහසක්ද ඔවුන් මේ ක්‍රියාවට නගලා තියෙන්නේ කියලා. හැබැයි අදහස කදිම උනාට ඉදිකිරීම නම් ලේසි වෙලා නැහැ. මේතාක් ඇමරිකානු ජාතික විද්‍යා පදනමේ (NSF) ලොකුම වියදම ගිය ව්‍යාපෘතිය තමයි මේක. වියදම විතරක් $ මිලියන 600 කට වැඩී.

ගුරුත්ව තරංග LIGO එක හරහා නොයන විට LIGO හි පරිසරයේ අවකාශය හෝ කාලයට කිසිදු බලපෑමක් සිදු වෙන්නේ නෑ

කිලො මීටර හතර බැගින් දිග අධි රික්ත ටනල් දෙකක ලේසර් කිරණ යවලා තමයි මේ ගොල්ලෝ ඔය කියන වැඩේ කරලා තියෙන්නේ. සමමිතිකව එලා ඇති මේ නල දෙක තුලට බීම් කණ්ඩනය කරන එකකයක් (beam splitter) මගින් දෙකට බෙදන ලද ලේසර් ධාරා ඇතුල් කරනු ලබන අතර ඒතුල ඇති කන්නාඩි මගින් 75 වතාවක් පමණ ප්‍රතිවර්ථනය කිරීම මගින් මෙම ලේසර් ඒතුල ගමන් කරන දුර ප්‍රමාණය අතිවිශාල වශයෙන් වැඩි කර තිබෙනවා. එම අති විශාල දුර ගමන් කරන ලේසර් ධාරා නැවත පිටතට ගෙන ග්‍රාහකයක් මගින් ලබාගෙන පරීක්ශා කර බලනවා. නිශ්චල අවකාශ කාල රාමුවක අපි ඉන්නා විට දෙකට බෙදුන ලේසර් එකම දුරක් ගමන් කොට එකම කාලයකදී ග්‍රාහකය මත පතිත වෙනවා. ගුරුත්ව තරංග LIGO එක හරහා නොයන විට LIGO හි පරිසරයේ අවකාශය හෝ කාලයට කිසිදු බලපෑමක් සිදු වෙන්නේ නෑ.එමනිසා කිසිදු වෙනසකට ලක් නොවේ ලේසර් ග්‍රාහකය වෙත පැමිනෙනවා.

ගුරුත්ව තරංග මේ හරහා යන විට හි අවකාශයේ විරූපිතා හටගන්නවා.

නමුත් තාරකා පිපිරීමක් හෝ කලු කුහර එක්වීමක් (මේ පුවත් මවන සිදුවීම එබදු එක් වීමකින් නිකුත් වූ එකක්) වැනි දැවැන්ත ස්කන්ධ වල වෙනසක් නිසා ඇතිවෙන ගුරුත්ව තරංග LIGO හරහා යන විට හි අවකාශයේ විරූපිතා හටගන්නවා. එවිට මොකද වෙන්නේ ලේසර් වල වේගය නල දෙකේම සමාන වෙන්නේ නෑ. එකක වැඩි වෙන්න පුලුවන් තව එකකට වඩා. මේ වෙනස ග්‍රාහකයට අදුන ගන්න පුලුවන්. මේක ඉතාම අපහසු කටයුත්තක් මොකද මේ ලේසර් වල වෙනස් කම් බොහෝ සාධක නිසා වෙන්නත් පුලුවන් නිසා. ඒ හින්දා තමයි පසුගිය අවුරුද්දේ සැප්තැම්බර් හදුනා ගත් සිග්නල් නිලවශයෙන් තහවුරු කරන්න මේ අවුරුද්දේ පෙබරවාරි වෙන කම් කල්ගත වෙන්න ඇත්තේ.මේක සිදුවන හැටි පහත පැහැදිලි කිරීම මගින් වඩාත් තහවුරු කරගන්න පුලුවන් වෙයි කියලා මම හිතනවා.

අවකාශ කාලය , එහි අභිරූපීතා ඇතිවන අයුරු හා ගුරුත්ව තරංග

උදාහරණය

මේ උදාහරණයේ ඉන්න රතු කූබිච්චි කලු කූබියා එනකල් බලා ගෙන ඉන්නවා. මේක ගොඩාක් කාලයක් තිස්සේ වෙන වැඩක්. කලු කූබියා හැම දාම හරියට වෙලාවට කූබිච්චි ලගට එනවා. පොඩ්ඩක් පරක්කු වුනොත් වෙන දේවල් ඉතින් කට්ටියට අමුතුවෙන් කියන්න ඔන නෑනේ. ඔන්න අපේ උදාහරණයේ පලවෙනි දවසෙත් වෙනදා වගේම කලු කූබියා ආවා. හැමදේම වෙනදා වගේම සිද්ධ උනා. නමුත් දෙවන දවසේ එන මග අධික ස්කන්ධයක් නිසා විරූපි වෙලා. පල්ලම බැහැලා එනකොට වෙනදාට වඩා මග දුරයි. කලු කූබියා එන කොට හොදටම පරක්කුයි. කූබිච්චි බලා ගෙන බලා ගෙන ඉදලා වෙනදට වඩා පරක්කු නිසා තරහ වෙලා ගිහින්.

ස්කන්ධයන් නිසා වෙන අවකාශයේ වක්‍රතාත් මේවගේ. අධික ස්කන්ධයන් , ඒකියන්නේ සුපිරි තාරකා වගේ ඒවා ඇතිවෙන වක්‍රතාත් අති විශාලයි. වෙනදා ආලොකය කෙටි මගකින් ආවා නම් මෙම වක්‍රතා නිසා එන්නට තියෙන දුර වැඩි වෙලා පමාවෙනවා. හරියට කලු කූබියාට උනා වගේ. නමුත් අපි බලන්නේ සාපෙක්ශව නිසා අපිට වැඩි කාලයක් යනවා වගේ දැනෙනවා. හරියට කූබිච්චිට උනා වගේ. ඒත් අපි ආලෝකයත් සමග ගමන් කලා නම් අපිට කාලයේ කිසිදු වෙනසක් පේන්නේ නෑ. ඉහත් උදාහරනයේ කූබිච්චි කූබියා සමග එකට ආවා නම් කූබියා වෙනදා වගේම ආබව ඇය දැන ගන්නවා. අපිත් මේ සිද්ධිය සාපෙක්ශව බලන විට අපිට අවකාශ කාලයේ වෙනසක් දැනෙනවා. අවකාශය විරූප වෙලා කාලය දැනෙන විදිහ වෙනස් වෙලා. අධික ස්කන්ධ නිසා අවකාශ කාලය අපිට දැනෙන විදිහට වෙනස් වෙන්නේ මෙහෙමයි.

ගුරුත්ව තරංග කියලා කියන්නේ මේවගේ අධික ස්කන්ධයන් වල සිදුවන හදිසි වෙනස් කම් නිසා මේ විරුපිතා විශ්වය දිගේ තරංගයක් ලෙස පැතිරීමයි. හරිය ජලතටාකයක ගිල්වලා තියෙන බොලයක් චලනය කලොත් එහි කම්පන තරංගයක් ලෙස යනවා වගේ. ඉතින් මේ තරංග LIGO එක හරහා යන කොට, එහි ලේසර් වලට යන්නට තිබෙන දුර වැඩි වී ග්‍රාහකය මත ඒ බව සටහන් කරනවා.

ගුරුත්ව තරංග - හැකිතාක් සරලව සිංහලෙන්

පෙබරවාරි 11 රාත්‍රියේ ලොව බොහෝමයක් දෙනා බලාසිටි නිවේදනයක් අන්තර්ෆෙරෝමීටර ලේසර් භාවිතයෙන් ගුරුත්ව තරංග විශ්ලේශනය කරන මධ්‍යස්ථානයෙන් (LIGO Scientific Collaboration) නිකුත් විනි. සමාජ ජාල වල අරුම් කොතරම් දැයි පහදමින් ලොව පුරාම මෙම පණිවිඩය ගලා ගියේ මීට වසර සියයකට පමණ පෙර ගුරුත්ව තරංග පිලිබද පලමු සිද්ධාන්ත පසුබිම හෙලු ඇල්බට් අයිස්ටන් විද්වතා කෙරෙහි ලොව ඇති ආදරය තවත් දෙගුණ තෙගුණ කරමිනි. අපේ රටේ නම් බහුලව දකින්නට නැති ජයග්‍රහණය සාමූහිකව බෙදාගැනීමේ පරම පිවිතුරු හැගීම පෙන්වමින් මධ්‍යස්ථාන ප්‍රධානී එය ලොවට කීවේ "අපි එය කලා" (Yes, We did it) යනුවෙනි.


වැඩිපුර අටුවා ටීකා නොමැතිව අපි ගුරුත්ව තරංග පැහැදිලි කරගන්නට වෙහෙසෙමු. අයින්ටයින් ගේ සාමාන්‍ය සාපේකශතාවාදය ඔස්සේ පැනනගුන මේ සංකල්පය ගොඩාක් අය තේරුම් නොගන්නේ මෙය ඉතා බලපතල අතිශය බුද්ධිමතුන්ට පමණක් තේරුම් යන්නක් ලෙස අප චිත්තාපරව (preoccupied) සිටින නිසාවෙනි.


මෙය සරලව තේරුම් ගන්නට අපි උදාහරණයක් ඔස්සේ යමු. අපි මෙට්ටයක් මත සිටින පුංචි කූබියන් පිරිසක් යැයි සිතන්න. අප ශතවර්ශ ගණනක් එම මෙට්ටය මත පුංචි ප්‍රදේශයක ආහාර හා කුඩා ප්‍රමාණයේ ද්‍රව්‍ය සමග දිවි ගෙවු අතර එක් ගවේශණාත්මක කූබියෙක් එම ප්‍රදේශය ඔබ්බෙන් ඇති ප්‍රදේශ වෙත ඇවිද ගියා යැයි සිතන්න. මේ ගිය කූඹියාට හමුවුයේ කුමක්ද? අති විශාල යගුලියක්. මෙට්ටය මත තිබෙන. ඔක්කොම කූඹි එතෙන්න දිවගියා. දෙය්යනේ මෙන්න බොලේ මෙට්ටයේ පැතලි බව විරූපී වෙලා. හැම තැනම මෙට්ටට පැතලී නේ. මෙතන තිබෙන මෙට්ට තලය කොහොමද නැමුනේ. ඔන්න එක දක්ශ කුඹියෙක් පැහැදිලි කරනවා, මේ යගුලියේ ඇති අති දැවැන්ත ස්කන්ධය නිසාවෙන් මෙට්ටය විරූපී ඇති බව. ඒ කූඹියා තමයි අයින්ස්ටයින්.

අපි අවකාශ කාලය තලයක් සේ සිතා සිටියෙමු. ආලොකය හා වෙනත් තරංග සරල රේකීයව ගමන් කරන බව සිතා සිටියෙමු. ඒ අප අපගේ සීමාවේ ගුලිව සිටින තෙක් පමණි. අපි අතර සිටි ගවේශණාත්මක මිනිසුන් හා රටවල් අප සීමා ඔබ්බවමින් ඉදිරියට යන්නට විය. ඔවුන්ට සිපිරි තාරකා හා කලු කුහර හමුවිය. මගේ උදාහරණයේ නැමුණු මෙට්ට තලය ලග කූඹින් අසරණ වූවා මෙන් අප ද මේ සොයා ගැනීම් ඉදිරියේ අසරණ විය. මේ අවස්ථාවේ 1905 දී හරි හමන් රැකියාවකද නොවුන , විශ්ව විද්‍යාලයක පදවියකදු නොවුන අයින්ටයින් සිතිවිලි ඔස්සේ සොයාගත් සාමාන්‍ය සාපේක්ශතා වාදය පිහිටට ආවේය. බොහෝ අමුතු සොයාගැනිම් එතුමාගේ පැහැදිලි කිරීම් ඔස්සේ අවබෝධ කරගත හැකිවිනි. අති දැවැන්ත ස්කන්ධයන් හමුවේ අවකාශය හා කාලය විකෘති වෙන බව අපහට වටහා ගත හැකිවිය.

 
අති දැවැන්ත ස්කන්ධයන් හමුවේ අවකාශය හා කාලය විකෘති වෙන බව

දැන් අපට අති දැවැන්ත ස්කන්ධ නිසා ඇතිවන අවකාශ කාලයේ වක්‍ර තාවය හොදින් පැහැදිලිය. එසේ නම් ගුරුත්ව තරංග යනු කුමද? අපි සිතමු අර පෙර කියූ කුහුඹුවන් ජල තටාකයක පාවෙමින් ඉන්නවා කියා. ඔවුන්ට ඉතා ඇතින් තිබෙන විශාල වස්තුවක් ජල තලය මත කැලබෙන අවස්තවකදි එයින් හට ගන්නා කැලඹීම ටික වෙලාවකට පසු කූබියන් අසලට පැමිනේ. ගුරුත්ව තරංග යනු එවැන්නකි. අති දැවැන්ත ස්කන්ධ වල සිදුවන ගැටීමක් පිපුරුම්ක් එකතු වීමක් වැනි භෞතික් වෙනසක් නිසා අවකාශ කාලයේ සිදුවන විරුපිය විශ්වය දිගේ ගලා යයි.

 
අවකාශ කාලයේ සිදුවන විරුපිය විශ්වය දිගේ ගලා යයි

පෙබරවාරි 11 වන දින ඔවුන් තහවුරු කලේ මීට මාස ගනනකට පෙර එනම් 2015 සැප්තැම්බර් 11 වන දින පලමුවරට මානවයෙකු විසින් මෙසේ විශ්වය තුල සැරිසරන තරංගයක ග්‍රහණය කර ගැනීමයි. ඒ ග්‍රහණය කරගත් උපකරණයේ යාන්ත්‍රණය මම ඊලග ලිපියෙන් ඔබට පහදන්නම්.

ගුරුත්ව තරංග මුලින්ම දුටු මාර්කො ඩ්‍රැගේ

සක්විත්තෝ නිසා බිද වැටෙන ශ්‍රීලාංකික ආයෝජන පන්නරය

 

 

සක්විති රනසිංහගේ වන්චාව පිලිබද අටුවා ටීකා ඇවැසිනැත. ආයෝජිත මුදලට ආකර්ෂණීය පොලියක් දෙන්නට ඉදිරිපත් වී අසරණයන් (මුදල් තිබූපමණින් මිනිසුන් අසරණ නොවන්නේම නොවේ) දහස් ගණනක් අනාත කරදැමුවේය. එයටත් වඩා බයානක වංචාවක් තිස්ස ප්‍රදේශයේ වාර්තාවී ඇත. මේවා පිරමීඩ පිරමීඩ කියමින් මහ බැංකුව අත සෝදා ගත්තද මේවා පිරමීඩ නොවේ. මෙවා අවංකව කරනවානම් නියම ආයෝජන ක්‍රමවේද වලට සමාන වේ. වාර්තාවෙන අන්දමට තිස්ස සිදුවී ඇති වන්චාව පිරමීඩයක් නොවේ. ඔවුන් කර ඇත්තේ ඔබ මුදල් දැමූවිට ඔවුන් අන්තර්ජාල වෙලද දැන්වීම් වලට ආයෝජනය කොට මහජනයාට (මෙහිදී ආයෝජකයන් ලවාම ) බැලිමට සලස්වා ප්‍රතිලාබ ලබාදීමයි. මෙය පිරමීඩයක් නම් ගූගල් ද පිරමීඩයකි. යාහූද පිරමීඩයකි. නැත මෙහිදී සිදුවී ඇත්තේ නියම ව්‍යාපාරික මොඩලයක් වංචාවේ යේදීමයි. ප්‍රමුක බැන්කුව, සක්විති, සෙලින්කෝ ගොල්ඩන් කී ණය පත් සමාගම, තිස්ස වංචාව මේවා නියම සත්‍ය ආයෝජන ගණිකා වෘත්තියේ යෙදවීමක් පමණි. මේවායින් දිගටම බැට කෑ මිනිසුන් ආයෝජනයක් ගැනසිතාවිද? ගොල්ඩ්මන් සැක්ස් වැනි අයෝජන බැන්කු අපගෙන් බිහිවෙයිද? ගූගල් වැනි මහජන ආයෝජන මත රැදෙන අති සංකීර්ණ ව්‍යාපාර මොඩල ලංකාවේ ඇතිවේද? ඔබ කුඩා මුදලක් ආයෝජනය කලවිට එය කාලයකට පසු දස ගුණයකින් සිය ගුණයකින් හෝ ඊටත් වැඩි ගුණයකින් වර්ධනය වේ යැයි කවුරුන් හෝ කිවහොත් එය වංචාවක් යැයි සිතන්නට දැන් මහජනයා පෙලබෙනු ඇත. එසේනම් මෙම උදාරණය දෙස බලන්න. ගූගල් යනු ඇමරිකානු විශ්ව විද්‍යාලයක සිසුන් දෙනෙනෙකු මූලිකවී පටන් ගත් සංකීර්ණ තාක්ශණික ආයෝජන මත පදනම් වූ ව්‍යාපාරයකි. මෙම ව්‍යාපාරයට මුල් අවදියේදී ඔවුන්ගේ හිතවත් මහාචාර්‍යය වරයෙකි ඩොලර් 100000 ක මුදලක් දමා ඇත. වසර 15  පසු එම ආයෝජනයේ වටිනාකම අදවනවිද ඩොලර් බිලියනය ඉක්මවා ගොස් ඇත (1.3 billion $).

වාණිජ්‍යය යනු සංකීර්ණ විශයකි . යම් මුදලක් ආයෝජනය කලපසු එය දහස් ගුණයකින් වැඩි කර දෙන්නේ යැයි කීවද එය වංචාවක් ලෙස හංවඩු ගැසීමට බැරිය. සරලව කිවහොත් නවතම ව්‍යාපාරික මොඩලයක් සමග ඉදිරියට එන ව්‍යාපාරයකට මුලින් ම සල්ලි දාන්න ආයෝජකයන් ඉදිරිපත් වෙන්නේ ඉතා සුලුවශයෙන්. ඒ වංචාවක් නිසා නොව එම ව්‍යාපාරය අසාර්තක වීමට ඉඩ ඇති නිසාය. නමුත් මේවා සක්විත්තලාගෙ මෙන් පැන යන්නට සැලසුම් කොට අරබන්නක් නොව, ඉතා දිරිය මිනිසුන් විසින් උසස් බලාපොරොත්තු දල්වාගෙන අරබන ව්‍යපාරයි. මෙම ව්‍යාපාර මොඩල අලුත් නිසා ඉදිරිපත් වන ආයෝජකයින් දිරිගන්න්වන්න මොවුන් කරන්නේ ඔවුන් ආයෝජනය කරන සෑම ඩොලරයකටම අධි වටිනාකමක් ලබාදීමයි. එනම් ඔබ ඩොලර් 1000000 ක් දමනවිට ඔබට අනාගතයේ ගොඩ නැගෙන සමාගමේ ඩොලර් බිලියනයක වටිනාකමක් ඔබට ලබාදේ. මේවා වංචා නොව, සැබෑ අනුමත වාණ්ජ්‍ය ක්‍රම වේදයන්ය. ඔබට එවැනි ව්‍යාපාර ලිස්ට් එකක් බලන්න ඔනෑනම් මේ ලින්ක් එක වෙත යන්න.

එසේනම් අධි අවදානම් ආයෝජන වලට නොයන්නැයි මහබැංකුව කරන්නේ ඔවුගේ රාජකාරි පහසු කරගැනීමක් පමණි. අධි අවදානම් ආයෝජන යනු රටක වර්ධනය ඉක්මන් කරන්වන්නක් විනා බිද වට්ටන්නක් නොවේ. සිදුවිය යුත්තේ රටේ නීතිය ශක්තිමත් වීම පමණකි. තිස්ස ආයෝජන වංචාව ගැන පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක කීවේ ඔවුන්ට එතරම් ලොකු දඩුවමක් ලබාදිය නොහැකි බවයි. ඔහුගේ කතාව බොරු නම් එය ප්‍රශ්ණයකි. ඔහුගේ කතාව ඇත්ත නම් එය ඊටත් වඩා ප්‍රශ්ණයකි. කොහෙල් කැනක් හොරකම් කරන් එකා ගේ හතර හංදි කඩන නීතියට රුපියල් බිලියන ගනන් වංචාකරන එකෙකුට දඩුවම් දිය නොහැකිනම් ඒ රටේ නීතිය ගැන දෙවරක් සිතිය යුතුය. 

මේවා මෙසේ සිදුවුවහොත අපේ රටේ හැමදාම ජොන් කීල්ස්, කාගීල්ස්, හැරි ජයවර්ධන, ධම්මික වැන්නවුන් විතරක් රජකරාවි. අලුත් සමාගමකට කිසිදා අරමුදල් රැස්කරගැනීමට නොහැකිවේවි. හිතන්න ලංකාවතුල නව ව්‍යාපාර මොඩලයකට ආයෝජන රැස්කිරීමට මිනිසෙකුට දැන් හැකියාවක් ඉතිරිවේද? සක්විතා බිලියන ගානකට විද්දේය, ගොල්ඩන් වංචාවට අසුවූ උන් සමහරු එල්ලිලා මලේය.  තව මෙවැනි දේවල් සිදුවුවහොත මිනිසුන් ආයෝජන තියා සීට්ටුවක්වත් නොදමා සිටිවි.

ඔබේ අදහස්ද ගරු කරමි, කමෙන්ට් දාන්න

නැගී එන වෙබ් අඩවි මත පිහිටවු මෘදුකාංග හා ආසියාවේ ඉරණම

යුරෝපියානුවන් හා ඇමරිකානුවන් අධ්‍යාපනික හා ව්‍යාපාර සදහා වූ මෘදුකාංග මිලදී ගන්නට වරක් දෙවරක් සිතමින් ලතවෙමින් ඉන්නා කාලේ අපි ඒවා හොරාට බාගෙන රසවින්දෙමු, ඒ වාගේ කෙල පැමිණියෙමු. සංකීර්ණ මෘදුකාංග වල පරිස්සමෙන් තෝරාගත් කොටස් පමනක් ඔවුන් මිලදී ගනිද්දී අපි සම්පූර්ණ පැකේජම බාගෙන පාවිච්චිකලෙමු. නමුත් අපේ රටවල්වල තොරතුරු තාක්ෂණ පඩියන්ටද නොතේරෙමින් අප වැටී ඇත්තේ මහා වලකය. මක් නිසාද මෙම වැඩ පිලිවෙලට කෙල වෙන දවසක් ඉදිරෙයේ එමින් තිබෙන නිසාය. මාසික හෝ වාරික වශයෙන් මුදල් ගෙවමින් අන්තර්ජාලය මත පිහිටවූ මෘදුකාංග ක්‍රමවේදය දැන් දැන් සියලුම අංශ ආක්‍රමනය කරමින් සිටී. මේවාගේ මිල ගනන්ද, ඩොලර් 20 සිට 100 වැනි ඉහල මුදල් පරාස (මාසික පරිහරණ ) ඔස්සේ විහිදෙයි. ඇමරිකානුවෙකුට මෙය ඉතා සුලු මුදලක් උවද අපහට මෙම මුදල ඉතා ඉහල අගයකි. මේවා හොරාට බා ගැනිලි, එක් කෙනෙක් මිලදීගෙන කිහිපදෙනෙක් බාවිත කිරීම වැනි ජෝක්වලට කදිම පිලිතුරු සපයමින් ඉදිරියට පැමිණ ඇත. බොහේ මෘදුකාංගවල බාවිත සීමාවන් ඇත. එක් අයෙකුය හෝ දෙදෙනෙකුට හෝ සෑහෙන ලෙස මේවායේ සීමා මායිම් සකස් කර ඇත.  මාසෙකට අවශ්‍ය මෘදුකාංගවලට යන මිලහි එකතුව අවම ඩොලර් 30 -40 ක් හෝ උන හොත් එය දරන්නට අපගේ රටේ කී දෙනෙකුට නම් පුලුවන් වෙයිද? වඩාම වැදගත් ප්‍රශ්ණය අපි ඒසදහා සූදානම්ද?

 

 

අප වැඩිපුරම හොරාගත් මෘදුකාංගයේ ඔන්ලයින් වෙලුම (Microsoft online)

ජාමෙ බේරගෙන ඉංග්‍රීසි පාවිච්චි කරමු

(මෙම ලිපියේ නිමිත්ත, මෙම දොස්තර මහතා හදිස්සියේ අත්සන් කල ලිපියක් රටටම පෙනෙන්න වෙබ් අඩවියක පලවී ඇත. )

මොන කරුමයක්ද දන්නේ නෑ ඉතින් ලංකාවේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවට තියෙන්නේ මාර තැනක්ය. පරිගණකය හා අන්තර්ජාලය නිසා ඒකේ වටිනාකම තවත් වැඩිවී ඇත්තේ, බොහෝ හේතූන් අතර පරිගණකයට හා අන්තර්ජාලයට සිංහල ආදේශ කිරිමේදී  පවතින ගැටලු නිසාවෙන් වත් විය හැක. කතාවේදී මෙන්ම ලිවීමේදීද ඉංග්‍රීසි ඉතා ප්‍රවේෂමින් බාවිත කලයුතුවී ඇත්තේ සුලු වරදක් උවද අපව ඉතා අවමානයට පත් කිරීමට මිනිසුන් එය අවියක් කරගත හැකි නිසාය. සනාගේ පස් කමින් අවුට් සිද්දිය අවුරුදු ගනනාවක් රටපුරා බූමරන්ගයක් ලෙසින් යමින් ඔහුගේ සිතද රිදවූයේ පසුව දෙනෝදාහක් ඉදිරියේ ඔහුව නාට්‍යයකින් පවා අවමානයට ලක් කලේ ඔහුගේ සල්ලි වලට, ක්‍රිකට් දක්ෂතාවයට, දේශපාලනයට හෝ ඔහු ඇසුරුකල සුන්දර ලදුන් ගනනට ඊර්ෂ්‍යාව නිසාද විය හැක. නමුත් සමස්ථ ක්‍රියාවලිය ඔහුගේ සිත පෑරුවේය. එය ක්‍රිකට් රාත්‍රියේ නාට්‍යට එරෙහි පැමිනිල්ලෙන් ගම්‍යවේ. මේවා අපට වලක්වන්නට නොහැකිය. අප කලයුත්තේ අප අවට සමාජයේ ස්වබාවය අදුනාගෙන ඉදිරියට යෑමයි. නමුත් අපට (ඉංග්‍රිසිය මවුබස නොවන එය දෙවන හෝ ප්‍රවීන නොවන ලෙස බාවිතාකරන්නන්) අවදානයෙන් යුතුව පාවිච්චි කිරීම තුලින් කිසිදු ප්‍රශ්ණයකට ලක් නොවී එය කිරීමට හැක. පහත සදහන් අවවාද ඔබට එය වඩාත් පහසු කරාවී යැයි මම සිතමි.

අධි අවදානම් අවස්ථා මග හැරීම

 

 

විස්තර විචාර (සමාගමක හෝ ආයතනයක ක්‍රීඩා උලෙලෙකදී), සම්මන්ත්‍රණයක උත්සවයක නිවෙදන කටයුතු, ආවේගශීලි මත ගැටුම් (රැස්වීමකදී).... මෙවැනි අවස්ථාවක මවුබස නොවන්නක් බාවිතකල හැක්කේ ඉතාම ප්‍රවීනයෙකුට පමනි. මම මෙයින් අදහස් කලේ ඔබ අවස්ථා මග හලයුතු බව නොවේ. සම්මන්ත්‍රනයක දේශන පවත්වන්න මම එපා කිවුවේ නැත, රැස්වීමක ඉංග්‍රිසි කතාකරන්නට එපා කිවුවේ නැත. මම කිවුවේ ඉහත සදහන් අතිශය චතුරත්වය අවශ්‍ය වන දුලබ අවස්තා මග හැරගන්නටය. සැමදාටම නොවේ ඔබ චතුරත්වයට පත්වන තෙක්.

වෙනත් අය ලියාදෙන ලිපිවලට අස්සන් කිරීමේදි ප්‍රවේශම් වන්න

 

 

අප රැකියාවල ඉහලට යද්දී බොහොවිට වැඩ කරවගන්නවා මිස කරන්නේ නැත. නමුත් අනුන් කරන වැඩවලට අපට වගකීම ගන්න සිදුවේ. ටයිපිස්ට් ටයිප් කලද අත්සන් කල පසු ලිපිය අපේය. අනේ නෑ මේ ටයිපිස්ට් කෙල්ල ටයිප් කරලා වැරදිලා යැයි කියන්නට වගකිය යුතු නිලදාරියෙකුට නොහැකිය. (උසස් පෙල ප්‍රතිපල වැරැද්දුවේ දත්ත ඇතුලත් කරපු පොර යැයි කියා ඇමතිලා ගැල උනද, ඔබ අප එවැනි වාසනාවන්තයන් නොවන බව තරයේ සිතාගන්න ).

පරිගනකය හරියට බාවිත කරන්න

 

 

ඔබ ටයිප් කරනවිට ඔබගේ මෘදුකාංගය ස්පෙලින් හා ව්‍යාකරන බලා දී වැරදි තැන් රතු කර පෙන්වනවා නම් හා එය ස්වයංක්‍රීයව නිවැරදි කර දෙනවා නම් ඔබ බයානක ඇබ්බැහියකට ලක්වන්නට යන්නෙකි. එයින් වන්නේ ඔබේ යටිහිත මෙම සේවය හැම තැනින්ම බලා පොරොත්තු වීමයි. හොදින් මතක තියාගන්න, මෙම සේවය සමහර ඊමේල් සේවාවල නැත, පවර් පොයින් ස්ලයිඩ්වල මාතෘකාවලදී සමහර විට මෙම සේවය නැත. අපේ ගොඩාක් උන්දෑලා නා ගන්නේ මෙවැනි අවස්තාවලදීය. එහෙයින් තමා ලියන දේ චෙක් කරගැනීම වැදගත්ය. ඔබගේ ටයිපින් සොෆ්ට්වෙයාර් එක ස්පෙලින් බලාදුන්නත් ව්‍යාකරන බැලීම අතින් ඒය ඉතා දුර්වලය.(Grammarly වගේ ඔන්ලයින් සේවයක් ඉතා හොද වුවද, ඒය මාස්පතා මුදල් ගෙවිය යුතු සේවයකි )

අවසන් අවවාදය, ඉගෙනගන්න, පොඩි පොඩි වැරදීම් උනද ඉදිරියටම යන්න.

ලංකාවේ නව නිශ්පාදකයෝ - බොරු කාරයෝ, වැඩකට නැති දේ නිපදවන්නෝ හා සැබෑ නිපයුම් කරුවෝ.

 

 

මට තාමත් මතකයි, ලංකාවේ පත්තරවල නව නිශ්පාදනයක් හොයාගත් අයෙකු දුටුවිට මට ටෙලිපෝන් කරලා කියන කම් නිවනක් නැතුව හිටි අප්පච්චී. දැන්නම් එයා ඒවා කියන්නෙ නෑ. මොකද මම ගනන් ගන්නේ නැතිබව දන්න නිසා. මම එහෙම කලේ අප්ප්ච්චී එක්ක ප්‍රශ්ණයක් නිසා නොවේ, මේ නව නිපයුම් කරුවෝ කියාගන්න අයත් එක්ක තියෙන ප්‍රශ්ණයක් නිසා.

කෙලින්ම කියනවානම් ලංකාවේ නව නිපයුම් කරුවන් වර්ග තුනකට වෙන් කරන්න පුලුවන්. බොරු කාරයෝ, වැඩකට නැති දේ නිපදවන්නෝ හා සැබෑ නිපයුම් කරුවෝ. අපේ රටේ අවාසනාවට වැඩිපුරම ඉන්නේ බොරු කාරයෝ හා වැඩකට නැතිදේ නිපදවන්නෝ. මීට වසර ගනනාවකට කලින් මට මතකයි අතුරුගිරිය පැත්තේ පොඩි කොල්ලෙක් වතුරෙන් දුවන වාහනයක් හැදුවා, අගමැතිත් (දීමූ නොවේ, කලින් හිටිය පොර, නම දන්නවානේ කවුරුත්) අහුවුන මේ බොරුව එලි උනේ හෙන සෙට් එකක් තමුන්ගේ වාහනත් වතුරෙන් දුවන්න වෙනස් කරන්න සල්ලි ගෙවුවාට පස්සේයි. වතුරයි ඩීසලුයි කලවම් කරලා වාහන දුවන්න පුලුවන් කියලා ආයෝජකයන්ව රවටපු තවත් පොරක් ලංකාවේ හිරේ ගියා. ඒ අහින්සක ව්‍යාපාරිකයෙක් ගෙන් මිලියනයකට අධික මුදලක් වංචාකල පසුයි. අවාසනාව කියන්නේ මේක ලෝකයෙ වෙනත් රටවල් වල වෙනත් අය විසින් කරපු බොරුවක්. පිලිපීනයේ අයෙක්, ඇමරිකාවේ අයෙකුත් මේ බොරුව මේ විදිහටම කරලා තුබුනා.

වතුරෙන් දුවන වාහනය පොලව හෙලවෙන (groundbreaking ;-)) නිපයුමක් ලෙස මාධ්‍ය වාර්තාකර තිබූ අන්දම.  http://archives.dailynews.lk/2008/07/16/news12.asp

බොරුව එලිවූ පසු http://www.lankanewspapers.com/news/2008/10/33666_space.html


ඒ බොරු කාරයෝ නේ, ඊලග වසන්ගතේ තමයි අනවශ්‍ය නව නිපයුම් කරන අය. මේ අයගේ පොදු ලක්ෂණය තමයි නිසි අධ්‍යාපන පසුබිමක් නොතිබීම හා ලොකයේ විද්‍යාත්මක තාක්ෂණික රටාව පිලිබද නිසි දැනුමක් නොතිබීම. මොකක් හරි උපකල්පනයක් (hypothesis) හිතට ආපු මේ ගොල්ල මොකද කරන්නේ මොනවා හරි මගුලක් අටවනවා. විද්‍යා මාධ්‍යවේදීන් (scientific journalist) අල්ප අපේ රටේ මාධ්‍යකරුවන්ටත් මේ අය වීරයෝ වෙනවා, රැල්ල දැක්ක ගමන් දේශපාලකයෙක් දෙන්නෙකුත් මේකට සෙට් වෙලා අපේ සල්ලි එයාලාගේ වගේ දන් දෙනවා. නමුත් ඉහත කී උපකල්පිතය නිසි විද්‍යාත්මක පදනමක් ඇති දෙයක් ද යන්න කිසිවෙකුත් සොයා බලන්නේ නෑ. මට මතකයි රැලි නොනගින බෝට්ටුවක් හැදුවා කවුදෝ මන්දා, ඒකේ වීඩියෝව බලපු මට අනේ අපොයි කියලා හිතුනා. බෝට්ටුවක් හරිම හෙමින් ඉස්සරහට යනවා, රැලි නෑ කීවට පොඩි රැල්ලකුත් පිටිපස්සට එනවා ...........

මේවගේ කලුගල් අතර මැණික් ද නැතුවාම නොවේ. නමුත් අවාසනාව නම් ඒඅයට ලැබෙන්න ඕන සහාය හා මහජන මුදල් ලැබෙන්නේ බොරුකාරයන්ට වීමයි. මොකද බොරුව ලස්සනයි, නියම නව නිශ්පාදන බොරුව තරම් සුන්දර නැහැ.  කටුකයි, ගොඩාක් වැඩ කරන්න ඔන , කාලය ගතවෙනවා, ඉවසීම තියෙන්නෙ ඔන. නියම නවනිපයුම් එහෙමයි. පුන්චි පෙට්ටියක් වගේ කැලක් හයි කරාම කාර් එක වතුරෙන් දුවන්න, වතුරයි ඩීසලුයි සුපර් බෙලෙන්ඩ් කරලා ඉන්දන හදන්න ... මේවා නිකම් හීන වගේ නේද? අහනකොටත් ආසයි. ඒත් නව නිපයුම් බොරුව මෙන් පහසු හා ආකර්ෂණීය නැහ.

ශිෂ්‍යත්ව විභාගයට කෙලවන්න හදන හරක් රැලක්

ශිෂ්‍යත්ව විභාගය ලමා මනසට බරක් බව මම එක හෙලා පිලිගන්නෙමි, එය මනසට පමණක් නොව ලමා දිවියටද තර්ජනයක් බවට අසමත්වූ සිසු දියණයක නිවසින් එලවීම හා ලකුණු අඩුවූ දරුවෙකු ස්තික්කයකින් පිලිස්සීමත් උදාහරන ලෙස දැක්විය හැක. නමුත් මේවා දඩමීමා කරගෙන මෙම විභාගය නැවත් වීමට යම් කිසි ජාතික ව්‍යාපාරයක් උත්සාහ කිරීම මම නම් සලකන්නේ සාමාන්‍ය පන්තියේ දක්ෂ දරුවන්න්ට යහපත් පාසලක් ලබාගැනීමට ඇති අවසාන හා එකම අවස්ථාවත් විනාශ කර දැම්මීම ලෙසය. අවුරුදු ගානක මගේ ජීවිතයේ මට හමුවු ගොඩාක් දක්ෂයින් ජනප්‍රිය  ඉස්කෝල වල අය, ඒත් ඒගෙල්ලන්ගේ වගතුග ගොඩාක් හොයලා බලන කොට ඔක්කෙමලා වගේ ශිෂ්‍යත්වෙන් ඒ ඒ පාසල් වලට ආපු අය. සමීක්ෂණයක් කරලා බැලුවත් මට හොදටම විශ්වාසයි අපේ රටේ ජනප්‍රිය රැකියාවලට , ගම්බද පාසල් වල ලමයිට එන්න අත්වැල උනේ ශිෂ්‍යත්ව විභාගය බව ඔප්පු වෙනවා.

 ශිෂ්‍යත්ව විභාගයට කෙලවන්න හදන ඉහත කී හරක් රැල විකල්පය ලෙස දක්වන්නේ ඒ ඒ පාසල් මට්ටමෙන් පවත්වන වෙනම විභාග රැසක්. එක සම්මත විභාගයක් වෙනුවට ඒ ඒ පාසල් මට්ටමෙන් පවත්වන වෙනම විභාග රැසක් යෝජනා කරන්නේ සිරාවටම මුන් හරක් රැලක් වෙනම ඔන. ඒ තුලින් වෙන්නේ ලමයාට වැඩි පීඩනයක් එල්ල වීමත් හා අල්ලස් දුෂණය මේ කඩ ඉම් විභාගයට ඇතුල් වීමයි. එක විභාගයක් ලිවූව එකාට වෙන්නේ වෙන වෙනම ඉස්කෝල වල තියන විභාගවලට දුවන්න. අම්මලාට ලොකු ටීචර් පස්සේ ගිහින් ප්‍රශ්ණ පත්තරේ කලින්ම ගන්නත් පුලුවන් වෙයි. 

මේ හරක්ට කන් නොදී මේ වටිනා විභාගය ඉදිරියට කරගෙන්න යන්න, රට කරන අයට මොලේ පෑදේවායි පතමින් ලිපිය අවසාන කරනවා.