සොච්චමකින් පර්යේශන කරන්න පුලුවන්ද?

මම ලංකාවන් ඇවිල්ලා දැන් අවුරුදු දෙකක් වෙනවා. ඒ කාලේ නම් විද්‍යා පශ්චාත් උපාධි පර්යේශනයක භාන්ඩ හා උපකරන සදහා අවුරුදු දෙක සදහා නිකුත් කරන්නේ ලක්ශ 3කට අඩු ප්‍රමානයක්. පර්යේශන කියන්නේ බිස්නස් වගේ කරපු ගමන් හරියන හා හරියායුතු දෙයක් නොවේ. උපකල්පිතය සැබැවක්ද යන්න තීරණය කිරීමට මහත් වෙහෙසක් ගන්න සිද්ද වෙනවා. මේ වගේ අවම පර්මාණයකින් ලොකු අවදානමක් අරගෙන තමයි අපේ පශ්චාත් පර්යේශණ ව්‍යාපෘති සිදුකරන්නේ.

මේ ගාන වැඩිවෙලාද කියලා නම් දන්නේ නැහැ. ඒත් වැඩිවෙලා නම් නැතිවෙන්න ඕන. මොකද නැත්නම් මාස තුනක් පඩිත් නැතුව අපේ සර්ලා මැඩම්ලා වැඩ වරන්න ඔන නැහැනේ.

මම දැන් ඉගන ගන්න රටේ, පශ්චාත් උපාඩි අපේක්ශකයින් කිහිපදෙනෙක් පමනක් සිටින  සහකාර මහාචාර්යවරයකුටත් වසරක් සදහා ලංකාවේ මුදලින් ගත්තොත් ලක්ශ 80ක් පමණ ලැබෙනවා. ඉතින් මහාචාර්ය ගැන කවර කතාද?මම අනෙක් විද්‍යා ක්ෂේත්‍ර ගැන නම් ගොඩාක් දන්නේ නැහැ. එත් රසායන විද්‍යා අංශයෙන් හෝ ඉංජිනේරු අංශයෙන් නම් දැනෙන දෙයක් කරන්න ගොඩක් සල්ලි ඕන වෙනවා.

සල්ලි ඔන වෙන්නේ මොනවටද කියලා මම සරලව කියන්නම්.

• අවශ්‍ය පොත් පත් හා පර්යේශන ලිපි මිලදී ගැනීමට.
• රසායන ද්‍රව්‍ය හෝ උපකරන මිලදී ගැනීමට
• ප්‍රතිපල තහවුරු කර ගැනීම හා විශ්ලේශනය(ex:- HPLC, ICP-AES/MS, NMR, FT-IR, ...)
• සම්මන්ත්‍රනවලට සහභාගී වීම
• පර්යේශන ලිපි පල කරවා ගැනීම (බොහෝ ලිපි නොමිලේ පලවුවද සමහර පර්යෙශ්න සගරාවලට මුදලක් ගෙවා පල කර ගත යුතුවේ. )
• පර්යෙශන සහකාර ගෙවීම්.
  සුලු සේවක ගෙවීම් (අත්‍යාවශ අවස්ථාවලදී)
  හා අනෙකුත් වියහියදම්

මේවා ලක්ශ දෙක තුනකින් කරගන්න පුලුවන්ද? ගොඩාක්ම දුක හිතෙන්නේ අපේ රටේ සල්ලි තියාගෙන මේවාට වියදම් නොකිරීමයි. අපේ රටේ ඇත්තටම තියෙන්නේ සල්ලි නැති ප්‍රශ්ණයක් නොවේ. ප්‍රතිපාදන වෙන් කිරිමේදී සැලකිලිමත් කමක් නැතිව සල්ලි වෙන් කිරීම නිසා වෙලා තියෙන ප්‍රශ්නයක්. සමහර වැඩ වලට ඔනවටත් වඩා සල්ලි. සමහර දේවල් වලට අත්‍යාවශ්‍ය ප්‍රමාණයවත් නැහැ. අපි මේගැන හිතලා කටයුතු කලේ නැත්නම් කොරියාව සිංගප්පූරුව අපිව පහුකලා වගේ අප්‍රිකාවේ මලාවී සුඩාන් වගෙ රටවලුත් අපිව පාස් කරගෙන යාවි.

(අඩු තරමින් FB එකේවත් share කරගෙන මේ පනිවිඩයට පියාපත් ලබාදෙන්න. )

විද්‍යාව බොරුවක් කියා කියන්නට පුලුවන්ද?

විද්‍යාව සර්ව් සම්පූර්ණ නැතැයි යමෙක් කියයිද, ඔහු අත්පොලසන් දී පිලිගැනීමට පෙල ගැසී සිටින්නෙකි මා. එය පරිපූර්ණත්වය කරා යන ගමනකි. විශ්වය අවබෝධ කරගනිමින් ඉදිරියට යන ගමනකි. පුද්ගල මතවාද නොව බහුතරයකගේ අධීක්ෂණයකින් යුතුව ඉදිරියට යන ගමනකි. (මෙහි පැහැදිලිවම බලවත් රාජ්‍යයන්ගේ හා ජාතීන්ගේ ආධිපත්‍යයන් ඇත. නමුත් එය විද්‍යාවේ සත්‍ය අසත්‍ය පිලිබිබු කරන සාධකයක් නොවන්නේය. )

නිවුටන්ගේ නියම තුන ඉතා සරලය. එය සුදුසුකම් නැති සමහර විද්‍යා ගුරුවරුන් ගෙන් උගත් අසරණ සිසුන් හා ඉගනීමට කිසිදු උනන්දුවක් නොදැක්වූවන් හැරුනු කොට කාටත් තේරුම් ගත හැකි සරල නියම තුනකි. නමුත් මෙම සරල නියම තුන ලෝකය බොහෝ සංසිද්ධි මනාවට පැහැදිලි කලේය. පාලම් ගොඩනැගිලි වාහන රොකට් ගුවන් යානා ආදි බොහෝ දේ සදහා නිව්ටන් හා ඔහුගේ සමකාලීනයන් හදුනාගෙන මතුකරගත් නියමයන් මනාව තාක්ශණික අඩිතාලම සපයා දුනි. අප මේවා සත්‍යයද අසත්‍යයද කීමට මේවා සොයාගත් අයගේ ජාතිය කුලය හා ආගම පදනම් කර ගත යුතු නොවේ. සුද්දාට මමත් එතරම් කැමති නැත. ඒ මම ඔවුන්ට අකැමැති නිසාම නොව ඔවුන් මා ගනන් නොගන්නා නිසාය. තනිපුද්ගලවාදීන් (individualistic) වන සුද්දන්ට අපිවත් අපිට සුද්දන්වත් පෑහෙනේ නැත. නමුත් එය ඔවුන් සොයාගත් නියමයන් පිලිනොගැනීමට හේතුවක් නොවිය යුතුය.   

නිවුටන්ගේ නියම වල පරාසය ඉක්මවමින් අයින්ස්ටයින්ගේ යුගය පැමිණියේය. නමුත් නිවුටන්ගේ නියම බොරුවූවා නොවේ. එය සරලව කිව හොත් සිල්ලර කඩයක් අසලට සුපර් මාර්කට් එකක් ආවා වාගේය. සුපිරි වෙලද සැල වඩා වැඩි පරාසයක් ආවරණය කරන අතර සිල්ලට කඩය එයට වඩා අඩු පරාසයක් ආවරණය කරයි. අයින්ස්ටයින් හා සමකාලීන බොහෝ විද්‍යාඥයන් නිව්ටන්ලා අපිට පෙන්වූ ලොව තවතවත් පැහැදිලි කර අපට පෙන්වූයේය.   

ආදි කාලයේ සැත්කම් කාමරයෙන් ඇසුන මර ලතෝනි නිර්වින්දන ඖෂධ වලින් තුරන් කර දැමුවේය. නියත මරණය හිමිව තිබූ බරපතල රෝග ගනණාවක් ලොවින් තුරන් වී හමාරය. පැය ගනණකි ලොව ඇවැසි තැනකට යා හැකිය. මුලු ලොවම අතේ ගෙනයා හැකි දුරකතනයක් මගින් ඇමතිය හැක. මෙකී නොකී ඉමහත් කරුණු කාරනා ලොවට දායද කල විද්‍යාව බොරුයි කියා සිතීමට මටනම් කරුණු නැත්තේය.

විද්‍යාව බොරු කියාගෙන කෑගසන පිරිසක් සිටින බව දන්නා නමුත් ඔවුනට පිලිතුරු දීමට ක්‍රමයක් නැත්තේ විද්‍යාව, බොරු, පච, පඪියෝ, මෝඩයෝ වැනි සටන් පාඪ කිහිපයක් විනා ඔවුන් පැහැදිලිව යමක් නොකියන බැවිනි.  එමෙන්ම විද්‍යාව විසින් විසදන ප්‍රශ්න විසදීමට ඔවුන් ලග විකල්පයක්ද නැති බැවිනි.

නොසිතන මිනිසා ඇන්දවීමට පහසුය

Samsung ආයතනයට ඩොලර් බිලියනයක් Apple ට ගෙවන්නට වූ බව බ්ලොග් කියවන අයට නම් රහසක් වන්නට බැරිය. අලුත්ම පුවත නම් ඔවුන් එය ගෙවූ ආකාරය පිලිබදව අන්තර්ජාලය තුල පැතිරෙන කතාවය. ඩොලර් සත පහේ කාසිවලින් එය ගෙවා දැමූ බවත් ට්‍රක් රත තිහකින් එය ගෙනා බවත් ඇපල් සමාගම මහත් කරදරයට පත් වූ බවත් එයින් කියැවුනි.  බොරු ගොතා පල කොට පාඨකයින් ගෙන්වා ගන්නා අන්තර්ජාල සගරා හා ඊමේල් වෙලදාම් කරුවන් මෙම පුවතට පන දුන්නේය. සමහරුන් මෙය ඇත්තක් යැයි සිතුවේය.

බොරු පුවත
පුවත පිලිබද ඇත්ත හා විග්‍රහය

මෙම ලිපියේ අරමුණ මෙම පුවත් පිලිබදව කීම, මෙම පුවත පල කල උන් පිලිබදව කීම නොව එම පුවත හා මෙවැනි බොරු පුවත්  වලට හසුවන මිනිසුන්ගේ පසුබිම කියාදෙන්නය. ඉතා සරල සිතීම් වලින් මෙවැනි බොරු හදුනාගත හැක. ඩොලර් බිලියනයක් සත පහේ කාසිවලින් ගෙවන්නේනම් කාසි බිලියන 20 ක් ඇවසිය. මූල්‍ය ද්‍රවශීලතාවය රැක ගැනීමට  නිකුත් කරන මෙම අල්ප වටිනාකම් ඇති කාසි, මේසා අතිවිශාල ප්‍රමාණයක් එක් සමාගමකට පමණක් එක් කරගැන්නීම අතිශය අපහසුය. කෙසේ හො ලබාගත්තද එය ටොන් 100,000 ය ඉක්මවා යන අතිවිශාල ප්‍රමාණයකි. කෙසේ හෝ මෙම බොරුව බොරුවක් බව හෙලිවී අවසානය. මෙම සිද්දිය අපට බොහෝ සේ සමීප නැත. නමුත් සක්විතිගේ වංචාව, වතුරෙන් දුවන වාහනය පිලිබද පුවත වැනි දේවල් අපට සමිප අතර ඒවායින් අප බොහොදෙනා තුල පවතින අවිද්‍යාත්මක චින්තනය සක්සුදක් සේ පැහැදිලි කරගත හැක.

රුපියල් ලක්ශයක් දුන් විට විසිදාහ බැගින් මාසෙකට ගෙවන්නේ කෙසේදැය මිනිසුන් සිතුවේ නැත. දහස් ගනන් වැඩකරන ආයතනවල, බිලියන ගනනින් ආයොජනය කල සමාගම් වල පවා මෙවැනි ලාබ ලබාගැනීම සිහිනයක් බව මිනිසුන් බොහොදෙනා දැන සිටියේ නැත. ඒ අපේ අධ්‍යාපන රටාව තුල වානිජ්‍ය සැමදෙනාටම උගන්වා නැති හෙයිනි. අතුරුගිරිය පැත්තේ කොල්ලෙක් සරල උපකරණයකින් කාර් වතුරෙන් දුවන්නට අටවන විට ප්‍රභල දෙශපාලකයෙක් පවා එයට  රැවටී දුප්පත් අපේ බදු සල්ලි වලින් ඔහුට ධන පරිත්‍යාගයක් පවා කලේය. ඒ සරල ක්‍රමවලින් ප්‍රායොගික මට්ටමට ජලය ඉන්ධනයක් කල නොහැකි බව ඔවුන් නොදත් නිසාය, ටොයොටා වැනි සමාගම් ඩොලර් බිලියන ගනනින් ආයෝජනය කොට මම පරීක්ශණ කරන බවත් එය ඉතාම සූක්ෂම හා විද්‍යාත්මක ලෙස ඉංජිනේරුවන් බොහෝ පිරිසක් එකව කරන කටයුත්තක් බවත් ඔවුන් නොදත් නිසාය.

අප අයින්ස්ටයින් හෝ හෝකින්ස් කෙනෙක් ලෙස සමාජය හෝ එදිනෙදා දිවිය දෙස බැලිය යුතු නැත. නමුත් සාමාන්‍ය අවබෝධයකින් වත් එදිනෙදා දිවියේදී කටයුතු කලයුතුය.

පසේ හෝ හාල්වල හෝ කොතැනක හෝ ඇති ආසනික් හා එවැනි රසායනික හදුනා ගන්නේ කෙසේද?

ආසනික් යනු කාර්මික අපද්‍රව්‍ය, හම් හා ලී පදම් කරන කර්මාන්ත, කෘමි හා වල් නාශක වැනි දේ නිසාවෙන් භූගත ජලයට හා පසට එක් විය හැකි මිනිසාට හානිකර රසායන අතරින් සුප්‍රසිද්ධ රසායනයකි. ආසනික් පමනක් නොව කැඩ්මියම් වැනි තවත් බොහෝදේ මෙවැනි අවදානම් අයුරින් පරිසරයට එක්වේ. ඉහත දැක්වූ අවදානම් පවතින ප්‍රදේශවල අවම තරමින් භූගත හා පරිභෝජනයට ලක්වන ජලය මෙවැනි රසායනිකයන් උදෙසා පරීක්ශා කරයුතුය.

ආසනික් විසවු දියනියක් (බංග්ලාදේශ )

එය කරන්නේ කෙසේද? මේ සදහා ලොව පිලිගත් ක්‍රමවේද රසායන විද්‍යාව සතුය. සාමාන්‍යයෙන් කොටස් බිලියනකට කිහිපයක් පමනක් මෙම රසායනය යම් සාම්පලයක (පස්, හාල්, වතුර ) තිබුනද හදුනාගත හැකි ලෙසින් තියුනු ක්‍රමවේද ලොව සතුව ඇත. 

පලපුරුදු රසායන විද්‍යාඥයින් විසින් සිදුකරන පුර්ව ප්‍රතික්‍රියාවලින් ( උදා: acidic extraction or acidic oxidation digestion) පසුව පරමානුක ප්‍රතිදීප්ත වර්ණාවලීක්ශය (atomic fluorescence spectroscopy (AFS)) හා පහත ඉන්ග්‍රීසි බසින් දැක්වෙන නවීන උපකරන වලින් ආසනික් හෝ එවැනි බොහෝ රසායනික හොදින් හදුනා ගත හැක.මෙහිදී පුර්ව ප්‍රතික්‍රියා වලදී සිදුවන්නේ ඉතා අල්ප වශයෙන් ඇති හා සාම්පලයේ සංගටක අතර සැගව ඇති ආසනික් අයන හදුනා ගැනීම උදෙසා ඇද බැද ගැනීමයි. ඉන් පසු උපකරනයෙන් සිදු කරන්නේ තිබෙන සංගටකය තහවුරු කරගැනීම හා තිබෙන ප්‍රමාණය ගනණය කිරීමයි.

Graphite furnace atomic absorption (GFAA),
Hydride generation atomic absorption spectroscopy (HGAAS),
Inductively coupled plasma-atomic emission spectrometry (ICP-AES)
Inductively coupled plasma-mass spectrometry (ICP-MS)

මෙම ලිපිය ලියන මා හට ICP-MS උපකරණය පිලිබද මනා අවබෝධයක් ඇති අතර එය කොටස් බිලියනයකින් පමණක් නොව කොටස් ට්‍රිලියනයක් අතර සැගවී ඇති එක් පරමාණුවක් උවද හදුනාගත හැකි අති නවීන උපකරණයකි.  මෙවැනි උපකරන වලින් සිදුකරන පර්යේශන වල වාර්තා ජාත්‍යන්තර බසකින් ලොව පිලිගත් විද්‍යා සගරාවලට (peer reviewed journals) ඉදිරිපත් කල හැකි අතර එයින් මෙම ප්‍රශ්නවලට සත්‍යවශයෙන්ම ලෝක අවදානයක් ගත හැක.

මේ ලිපියේ අරමුණ මෙවැනි සියුම් තාක්ශනයක් ලොව ඇතිබව ශ්‍රීලාංකිකයන්ට පෙන්වා දීම මිස රසායන විද්‍යාව ඉගැන්වීම නොවන හෙයින් හා පර්යේශන ලිපියක් ලියා අවසන් වනතුරු මාගේ මහාචාර්ය වරයා මග බලාගෙන සිටින හෙයින් (කාලය සීමිතය ) මෙම ක්‍රමවේදය ඉතා සැකවින් විස්තර කලෙමි.

දැන් ඔබට ඇති ප්‍රශ්න අතර , මෙය මෙසේ කල හැකිනම් මහත් ආන්දෝලනයට තුඩු දී ඇති රජරට ආසනික් සිද්දියේදී මෙම ක්‍රමවේද බාවිත නොකරන්නේ මන්ද යන්නත් විය හැක. එයට පිලිතුරු ගොඩාක් ඇත. නමුත් මෙම බ්ලොග් අඩවියේ මා විසින්ම පනවා ගත් ප්‍රතිපත්තියක් ලෙස මා අනුන් විවේචනය නොකරන නිසාවෙන් පිලිතුරු ගිල දමා ගනිමි.

ඔබට හැකියාවක් ඇතොත් මෙයට comment දමා තවත් දැනුම එක් කරන්න. මම කාර්ය බහුල නිසා මෙය වඩාත් විස්තර කලේ නැත. ඔබ සතුව දැනුම ඇතොත් එක් කරන්න. මෙය facebook wall, linked in, email වලට share කර මෙම දැනුම රටේ වගකිවයුතු තැනක අයෙකුට හෝ එවැන්නෙකුගේ දරුවෙකුට හෝ දන්වන්නට උත්සුක වන්න. 

ස්තුතියි

(මෙම උපකරන ලංකාවේ ඇත් දැයි මා නොදනිමි. නොමැතියැයි කියා පසු බට විය යුතු නොවේ. මක්නිසාද සාම්පල පිටරට යවා මෙම පරීක්ශාව ඉතා පහසුවෙන් කරගත හැකි නිසාවෙනි)

ජ්‍යෝතිශ්‍යය සැබෑවක්ද?

වසර දසහස් ගණක් පුරාවට අප අතර පැවෙතෙන මේ ජ්‍යෝතිශ්‍යය අපට පමණක් ආවේණිකයි සිතුවහොත් වැරදිය. මෙය අපේ රටේ මෙන්ම වෙනත් රටවලද සුලු සුලු වෙනස්කම් ඇතිව, වෙනත් රාමුතුල , වෙනත් නාමකරණයන් සහිතව භාවිතයේ පවතී. උපන් දිනය, වේලාව හා උපත සිදුවූ ස්ථානය මූලික කරගෙන දිවියේ පෙල ගැස්ම විස්තර කරන මෙම කලාව කවරදාටත් වඩා ලාංකිකයා ආකර්ශණය වී ඇත්තේ වත්මන් රාජ්‍ය පාලකයා එය තම කටයුතු වලදී ඉමහත් භක්තියෙන් අනුගමනය කිරීමත්,  චතුර ජ්‍යෝතිශ්‍යඥයන් කිහිපදෙනෙකු සජීවි රූප මාධ්‍යයන්  රේඩියෝ හා පුවත් පත් ඔස්සේ කරගෙනයන වැඩසටහන් කිහිපයකුත් නිසා වන්නට පුලුවන.

සමහර විද්‍යාව යන්තමින් තොලගාගත් පුහු මිනිසුන් මෙයට තදින් ගරහනු මා දැක ඇත. තවත් ගැඹුරින් විද්‍යාව උගතුන්ද මෙම කලාව හෙලා දකිනු දැක ඇත්තෙමි. නමුත් මා විශ්වාස කරන්නේ නිසි පර්යේශනයකට බාජනය කිරීමෙන් පසුව පමණක් ජ්‍යෝතිශ්‍ය පිලිබදව අප මත පල කලයුතුව ඇති බවය. මා එසේ කියන්නේ ජ්‍යෝතිශ්‍යවේදීන් මෙම කටයුත්ත මනාරාමුවක (ගණිතමය හා තාරකාවිද්‍යාත්මක ) සිට කරගෙන යන හෙයින් හා එසේම බොහෝ ප්‍රසිද්ධ ජනප්‍රිය චරිතවල කෙන්දරවල සුවිශේෂීතා තිබේම, ඇතැම් ප්‍රසිද්ධ අනාවැකි හරිගෙස් තිබීම, බොහෝ පුද්ගලයන් තම ජීව්තය අරඹයා එහි සත්‍යතා තිබුන බව පැවසීම යනාදී කරුණුත් ජ්‍යෝතිශ්‍යය පිලිබද හැදැරීමක අගය අපහට කියාදෙන බැවිනි.

ඉහත ප්‍රබලතා ජ්‍යෝතිශ්‍යය සතුවුවද පහත දුබලතාද ජ්‍යෝතිශ්‍යයේ ඇත. එය වර්ග දෙකට බෙදිය හැක. එනම් වෘතීය හා තාක්ෂණික ලෙසය. වෘත්තීය දුබලතානම් නිසි පාලනයක් නොමැතිකමින් එතරම් හැදැරීමකින් තොරව ඕනෑම පුද්ගලයකුට ක්ෂෙත්‍රයට පිවිසීමට ඇති හැකියාවයි. තවත් කරුණක් නම් දක්ශ අයෙකු වුවද නිසි වෘත්තීයවෙදයක් නොමැතිකමින් අකටයුතුකම් වලට පිවිසීමට ඇති හැකියාවයි. කුමණ ක්ෂේත්‍රයකත් දැකිය හැකිමෙම දුබලතා මෙම කලාවේදී මහත් භයානක වන්නේ එය මිනිසුන්ගේ ජීවිත ගමන තීර්ණය කරන කලාවක් වනහෙයිනි. තාක්ෂනික දුබලතාවය නම් එක් රොහකලදී හෝ එක ගමකදී එකම වේලාවට දෙදෙනෙකු උපත ලද හොත් එකම කේන්දරයක් ලැබීමයි. නමුන් ඇත්තවශයෙන්ම මේ දෙදෙනා උපදින්නේ එකම තැනක නොව අවම වශයෙන් මීටර කිහිපයන් වත් ඈත ස්ථාන දෙකක දීය. හරි නම් මෙය වෙන් කරගතහැකි ගණිත ක්‍රමයක් ජ්‍යෝතිශ්‍යයේ තිබිය යුතුය.  සෙන්ටිමීටර ගනනක පෘතුවි බිම කොටසක් වෙන්කර දැකිය හැකි චන්ද්‍රිකා බිහිවෙන යුගයක මෙහි ඇති දුබලතාවය සැලකියියුතු මට්ටමකට පැමිණ පවතී. නිවුන්නු දෙදෙනෙකු පවා වෙන් කරගන්නා විද්‍යාත්මක ලොවක මේ අඩුව පුරවා ගැනීමට ජ්‍යේතීර්වේදීන් උත්සුක වියයුට්තුය. ඇත්තටම අපට එය එසේ තීව්‍ර කල හැකිනම් ජ්‍යෝතිශ්‍යය තවත් අඩියක් ඉදිරියට යනු ඇත.  

සාරංශ ලෙස කිවහොත් ජ්‍යේතිශ්‍යය යනු පුරාණයේ සිට අප අතර පවතින ජීවිතය පිලිබද කියාදෙන කලාවකි. නිසි හැදෑරීමකින් තොරව එය පිලිබද මත කිරිම කල නොහැක්කේ එහි යම් යම් සත්‍යතා ඔවුන් මනාව ඔප්පු කල ඇති හෙයිනි.

විද්‍යාවේ ආදිපත්‍යය

විද්‍යාවේ ආදිපත්‍යයක් ඇතිද? ඔවු. පසුගිය සියවස් වල යුරෝපය බලවත්ව සිටි අතර දැන් ඇමරිකානුවන්ද එහි ආදිපත්‍යයට උරුම කම් කියන්නේය. නොබෙල් තෑගි පසුගිය වසරේ ජර්මනියට මේවසරේ ඇමරිකාවට ඊලග වසරේ එන්ගලන්තයට යනාදී ලෙස තට්ටුමාරු ක්‍රමයකට චලනය වන්නේය. උන් උන්ටම තෑගී දීගන්නාක් මෙන් පෙනේ. සමකාලීනයන් විමර්ශනය කරන සගරා (peer reviewed journals) බොහොමයක් බලවත් රටවල ආදිපත්‍යයේ පසුවේ. විශේෂයෙන් ඉංග්‍රීසි නොදත්තේනම් හෝ ඉංග්‍රීසිය වරද්දාගත්තේනම් මේවායේ ලිපියක් පල කරවාගැන්ම උගහටය.

නමුත් සැමදාමෙය මෙසේ වේදැයි සිතිය නොහැක. දැනටත් ජපානය, චීනය, ඉන්දියාව, තායිවානය, සිංගප්පූරුව යනාදී රටවල් ඔවුන්ගේ කරට කර සිටී. වඩත්ම ආශ්චර්ය ජනක සිද්දිය නම්, බොහෝ බටහිර හා ඇමරිකානු පර්යේශන කංඩායම් වල කනිශ්ඨ සාමාජිකයන් චීනුන් හෝ ඉන්දියානුවන් වීමය. (නොමැතිනම් යම් දියුනුවෙමින් පවතින රටක සිසුන් වීමය. ) එපමනකින් නොනැවතී මෙම කනිශ්ඨ සාමාජිකයන් තරමක් ප්‍රවීණයන් වු පසු නැවත මවුරටවල් වලට කැදවා ගැනීමට ක්‍රමවේද සකස් වන්නේය. ඔවුන් මවු රටින් ගොස් සිටියද නිතරම මවුරටේ පිහිටි ඔවුන්ගේ ප්‍රථම උපාදිය ගත් ආයතන සමග සම්බන්ද වන්නේය.

 සාරංශයනම්, විද්‍යාවේ ආදිපත්‍ය යනු මාරුවිය හැකිදෙයක් වෙනත් අයෙකුට ග්‍රහණය කල හැකිදෙයක් විනා ස්තීර දෙයක් නොවන බවයි. ගලායන ගංගාවන් මෙන් ලොකු පොඩි බේද නැතිව විද්‍යාවේ ප්‍රගමනය සිදුවේ.වත්මනදී එය බටහිරයන් සතුවුවද, තව කලකින් එය පැහැදිලි අභියෝගයකට නතුවනු ඇත.